Kata kata mutiara Bahasa Sunda

Keberagaman bahasa daerah yang ada di Indonesia merupakan salah satu kekayaan negara Indonesia. Bahasa bahasa yang berlaku di Indonesia atau yang sering dipakai oleh masyarakat masyarakatnya tidak selalu bahasa Indonesia, tetapi juga banyak yang menggunakan bahasa ibu nya atau bahasa daerahnya terutama dimana mereka tinggal. Bahasa bahasa daerah yang beragam salah satunya adalah bahasa yang berlaku di daerah Jawa Barat terutama kota Bandung yang merupakan ibu kota Jawa Barat, yaitu bahasa Sunda. Bahasa Sunda juga sama seperti bahasa bahasa lainnya, memiliki istilah istilah yang dijadikan sebagai kata kata mutiara dalam bahasa Sunda. Bahkan pelajaran bahasa Sunda ini merupakan salah satu pelajaran di sekolah sekolah di kota Bandung ini supaya tetap untuk melestarikan bahasa yang satu ini.


Kata kata mutiara Bahasa Sunda

Anjeun miang kaalam kalanggengan 
taya pangyuga jeung pangdoa
honcewang............... 

menceriterakan kesedihan di-
tinggal ortu yg telah tiada, tanpa
ada yg menjaga & mendo'akan

Anjeun indit.......... 
taya beja jeung carita 
anu can tangtu panggih 
da anjeun geus dipiboga
cangcaya................ 

mengisahkan kesedihan di-
tinggal seseorang yg telah
dimiliki orang lain

Kuring sorangan 
taya panutan jeung kacintaan 
taya pangdeudeuh jeung pamuntangan 
bongan aranjeun mariang ninggalkeun
duh diri...............

menceritakan nasib kesendirian tanpa
kekasih tanpa pelindung, karena mereka
meningalkannya.

Sakapeung hirup teh hayang siga kitu siga kieu kabita ku perkara nu aya di diri batur, padahal hirup nu sabenernamah hirup nu ayeuna ekeur di jalanan jeung kahirupan nu bakal di sanghareupan.

Hirup di dunia kaya kaya keur ngumbara atawa ngaliwat dina hiji jalan, Jero harti kahirupan dunia ngan saukur samentara lain kahirupan nu saenyana.
Karugian pikeun jalma nu dina hirupna ngan saukur mkiran isi beuteung sedengkeun isi hate di popohokeun.

Sakur sakurr manusa nyaeta sato tapi sato anu berakal.

Babaturan anu boga akhlak goreng, lewih bahaya tinimbang oray anu beracun.

Kabungah dina hirup teh hak pikeun sakabeh jalma tapi teu sakeb jalma bisa meunangkeun kabungah anu saenyana.

Sakapeungmah ari cileuh anu aya dina mata sorangan teu katempo, sedengkeun cileuh anu aya dina panon batur kuat ka di kekeak nepikeun ka batur anu di kekeak ngarasa kaeraan.

Ulah hariwang dina perkara rizki anu can ka sorang, sabab rizki ti pangeran bakal pegat lamunmah nyawa anu ngancik dina badan ninggalkeun jasadna

Mulih Kajati mulang Kaasal
(semuanya berasal dari Yang Maha Kuasa yang maha murbeng alam, semua orang akan kembali keasalnya).

Dihin pinasti anyar pinanggih
(semua kejadian telah ditentukan oleh Yang Maha Kuasa yang selalu menjaga hukum-hukumnya).

Melak cabe jadi cabe melak bonteng jadi bonteng, melak hade jadi hade melak goreng jadi goreng
(Hukum Yang Maha Kuasa adalah selalu menjaga hukum-hukum nya, apa yang ditanam itulah yang dituai, kalau kita menanam kebaikan walaupun sekecil elektron tetep akan dibalas kebaikan pula, kalau kita menanam keburukan maka keburukan pula yang didapat )

Manuk hiber ku jangjangna jalma hirup ku akalna
(Gunakan akal dalam melangkah, buat apa Yang Maha Kuasa menciptakan akal kalau tidak digunakan sebagai mestinya).

Nimu luang tina burang
(semua kejadian pasti ada hikmah/ manfaatnya apabila kita bisa menyikapinya dengan cara yang positive).

Omat urang kudu bisa ngaji diri
(kita harus bisa mengkaji diri sendiri jangan suka menyalahkan orang lain)

Urang kudu jadi ajug ulah jadi lilin
(Jangan sampai kita terbakar oleh ucapan kita, misalnya kita memberikan nasihat yagn baik kepada orang lain tapi dalam kenyataan sehari- hari kita terbakar oleh nasihat-nasihat yang kita berikan kepada orang lain tersebut, seperti layaknya lilin yang memberikan penerangan tapi ikut terbakar abis bersama api yang dihasilkan).

Gunung teu meunang di lebur, sagara teu meunang diruksak, buyut teu meunang di rampak
(Sustainable Development ~ Gunung tidak boleh dihancurkan, laut tidak boleh dirusak dan sejarah tidak boleh dilupakan… harus serasi dengan alam.).

Tatangkalan dileuweung teh kudu di pupusti
(Pepohonan di hutan ituh harus di hormati, harus dibedakan istilah dipupusti (dihormati) dengan dipigusti (di Tuhankan) banyak yang salah arti disini).

Leuweung ruksak, cai beak, manusa balangsak
(hutan harus dijaga, sumber air harus dimaintain kalo tidak maka manusia akan sengsara).

 lihatlah tetes embun yg nyurucud diatas daun..dan pastilah hileud itu akan senang kukucuprakan disana. dan lihatlah pohon yang ting pelenod tertiup angin..dan pastilah tarzan akan merasa atoh gugulantungan disana. begitu pula klo kamu merasa baru terbangun, maka lihatlah air di sumur itu dan cepatlah cuci muka biar cileuh mu tidak ram...etek...

*mikeun ember timbaan ka nu rek mandi
 aku tlah mencoba kokoreh kedalam hatimu hanya untuk melihat bebenguk perasaanmu, tp aku tak sanggup krn itu hanya membuat jiwaku lungse tak walakaya..meskipun bathin ini tetejeh dan totoker agar aku bisa menggabrug hatimu, tetap saja itu semua sia-sia...biarlah cintaku yg kokoprot ini menjadi saksi dalam pengorbanan cinta dan do'a.......

* melong film rhoma irama nu judulna PENGORBANAN
 telah ku Burialkan semua perasaanku padamu, tp knp kau hanya terdiam membudek dan membisu...tak sedikitpun kau utarakan, apalagi kau selatankan, baratkan dan timurkan... padahal aku sudah berusaha cingogo disini dari mulai subuh hingga wanci sariak layung, itu semua hanya karena aku ingin mendengarkan hatimu noroweco kepada jeujeubirk...u...

*cingogo, trus manggul karung bari nyarekan tiang listrik
 pada siapa rasa ini harus ku burialkan..?? wahai sang hawa, pernahkah kau dengarkan suara cacing yang kukurubukan mengharapkan sekarung nasi..?? spt itulah aku sekarang, yg lagi ngahodhod perasaan bagaikan kuya yg merindukan batok.. hingga ingin rasanya hatiku ngadirigdig ke paleubah hatimu agar kita berdua bisa berhati-hati...

*melon...g rambu lalu lintas bari naek angkot
 Ijinkan hatiku Ajrag2an Menjeubirnya, betapa emprak hati ini disaat kau ungkapkan tentang duriat dan raraosan yg ada di benakmu...sungguh kau membuat hatiku bungah kagiri-giri, ka sisi, ka gigir, ka kulon, ka wetan...terasa jiwaku ingin segera aclok2an ke dalam hatimu...( ngabalangkeun sendal trus lumpat sa tarikna da sieun nempo nu aclok2an di kebon )

 Geuring nangtung ngalanglayung, sagala bingung maklum linglung, udud ge puntung meunang pamulung.. bu'uk di gelung trus indit ka warung bari manggul karung, geus kitu nambulan kangkung jeung surawung handapeun payung... saking ku bingung hitut oge na jero sarung bari halis kerung.. duuuh gustiii... moal kitu eta nu disebut Jelema Buru...ng ??

* Cingogo bari ngacung jeung babaung
 perasaan ini terasa ga tangtu, ketika menenjo kau pulang anting di depan mataku, hati jadi curinghak nafaspun terasa sesak... kau begitu mempesona hingga bathin ini kokosehan pingin sekali berkenalan, namun apa daya kokod tak sampai bahkan tidak walayaka..!!! aku hanya bisa menyampaikan salam sono ku pada pohon yg ting peulenod, agar ...kau nyaho bahwa aku sangat ingin ngagabrugmu...

( ngahuleng na luhur tower )
 Alhamdulillah ya Alloh... Akhirnya awak ini tidak terasa ringseuk again, padahal wanci kemaren before aku nambulan obat, terasa banget badan ngahodhod hingga my eyes burial bunceulik, buricak burinong.. ya Alloh ternyata Geuring my body lebih kejam daripada Sehat Wal Afiat....semoga rasa sakit ini senantiasa tidak kateterusan hingga a...khir hayat memisahkan raga dan hitutku...

( nambulan martabak da bales dendam )
 titi mangsa tina rumasa, kedal hate pangjajap rasa,, kedal ati nyu'uh ka gusti, sujud raga ka nu kawasa, dunya caang lir ibarat beurang, rasa hariwang moal kasorang... waruga taya nu boga, tulang iga taya pangawasa, iwal ti gusti nu maha suci, simkuring seja sumerah diri....!!!

*nyusut ci panon ku kanebo
 seLamat POPOEKAN! pastikan sendok & makanan anda tida SASAB k Lubang IRUNG anda..WaspadaLah..dLm keadaan POEK rawan pencurian jatah makanan oLeh org d dekat anda. SiLakan KEUKEUPAN jatah mkanan anda.. Lapangkan hati anda trhadap keueplean PLN ini..nikmati saja. .anda jadi bisa makan d teras yg CAANG, itung2 PIKNIK ,atau candLe Light......diner,ROROMANTISAN.

*maledog PLN bari nyekel daharen da sien di cokot kunu gigiren
 nenk..naha bogoh ka aa..?? da aa mah rumaos teu gaduh nanaon, teu gaduh mobil mercy nu hadiah kuwachi, oge teu gaduh becak matic nu matak reumatik...malah mah teu gaduh beungeut da katutupan Helm...kunaon atuh ningalikeun wae ka aa nu euweuh beungeutan.? boa2 nenk teh resep kana Helm..? moal kitu nenk teh nu sok maling Helm..?
*markir...keun motor dina luhur suhunan bari siap2 ngampihkeun Helm anyar da sieun leungit

 aku bagaikan kuya yang merindukan batok... akan kah batok itu bisa ku giwing kembali dalam lahunan ku..?? dan tidakah kau sadari disaat pohon2 itu ting peulenod seakan gugupay memanggilmu untuk kembali kepada lahunan ku..? tidakah kau dengar gemercik air korobokan yg kukurubukan mengharapmu ngojay di dalam nya..? dan tidakah kau denga...r..??

( heiii...sugan budek kitu pedah teu ngadenge wae )
 ayang tau kah kamu..disaat aku berada di depan bebengukmu, lidah ini terasa kaku seakan ngaletak bubuk semen beton, bibirku terkunci seakan nambulan gembok, mata ini tak bisa ting juralit seakan tak ada lagi yg bisa ku tenjo... aku hanya bisa terdiam bagaikan patung yg lagi ambeyen. padahal hati ini sudah keukeujet ingin rasanya memb...urialkan apa yg aku rasakan..

*melong suku nu katincak sendal kelom
 Sok aneh mun Pesbuk geus sirik ka uing, piraku batur mah Status Hubungan MELAJANG, na ari uing MENJALANG..? kawas ka Ucing nu keur kumincir wae...!! batur mah Hubungan RUMIT uing hubungan Jeung DEUDEMIT, nu leuwih parah batur mah Status SINGLE na ari uing status GANDA CAMPURAN..apanan uing teh rek pesbukan lain rek Badminton...
( nalap...ung Admin Pesbuk )

 if u believe about duriat this... actualy im not kungsi litle pun opening my duriat for menenjo love another.. i hope u can aclok2an in my duriat sekedar to looking for apa yg make u fear.. coz little pun no im sumputkeun from u.please dont cingogo there, come here and cabaklah my duriat this, biar u know yen im not walakaya if u juma...ngkor in my heart.
nerekel kana tangkal tower bari gogorowokan.

“Hirup ngan ukur heheuy jeung dedeuh, syukuri hirup nalika heheuy atanapi bunga ngarah kabungah anteng ngancik dina hate. Jeung deuih tarimakeun hirup nalika dedeuh atawa susah bari di barengan ku kasabaran ngarah pinuh ku hikmah anu bisa di jadikeun pelajaran.”

“Kecap manusia ngabogaan harti “Mana nu sia” jeroning makna nu langkung jerona nyatana jalma mah ngan saukur katitipan lain miboga.”

“Cita-cita nyaeta hak pikeun kabeh manusia, sing keyeung kana naon nu di tuju tangtu pareng nu di tujuna.”

“Di ajar sabar teh hese da lamun sabar babari mah moal beut aya manusa anu cicing dina kasangsaraan.”

“Ayana kasusah dina hiji urusan kupedah ayana kagampilan. Ulah di tempo kasusahna tapi tempo mah jalan kaluarna ngarah temu jeung bagjana.”

“Hirup ekeur paeh bakal, sing yakin kana takdir ti pangeran jeung ulah hariwang teu di milikan da jangjina pangeranmah yakin moal sulaya beda jeung jangjina manusa.”

“Hirup ngan ukur heheuy jeung dedeuh, syukuri hirup nalika heheuy atanapi bunga ngarah kabungah anteng ngancik dina hate. Jeung deuih tarimakeun hirup nalika dedeuh atawa susah bari di barengan ku kasabaran ngarah pinuh ku hikmah anu bisa di jadikeun pelajaran.”

“Kecap manusia ngabogaan harti “Mana nu sia” jeroning makna nu langkung jerona nyatana jalma mah ngan saukur katitipan lain miboga.”

“Cita-cita nyaeta hak pikeun kabeh manusia, sing keyeung kana naon nu di tuju tangtu pareng nu di tujuna.”

“Di ajar sabar teh hese da lamun sabar babari mah moal beut aya manusa anu cicing dina kasangsaraan.”

“Ayana kasusah dina hiji urusan kupedah ayana kagampilan. Ulah di tempo kasusahna tapi tempo mah jalan kaluarna ngarah temu jeung bagjana.”

“Hirup ekeur paeh bakal, sing yakin kana takdir ti pangeran jeung ulah hariwang teu di milikan da jangjina pangeranmah yakin moal sulaya beda jeung jangjina manusa.”

“Seuri bari hate nalangsa adalah ciri-ciri jalma anu hebat, kuat tur loba jerawat.”

“Cinta nu tulus bersih liribarat kaen sutra nu anyar di keueuman tujuh poe tujuh peuting, sanajan ceuk batur bau tapi ceuk nu resepmah nu penting bersih tur enak ka tempona.”

“Terkadang Pami Cinta geus melekat tai Ucing karasa nikmat siga coklat.”
“Sakabeh perjalanan nu teu di hareupkeun pasti bakal sae dina palebah tung-tungna kitu oge lamunmah keur alus milikna.”

“Susah jeung senang dina kahirupan pasti bakal kasorang salagi jasad jeung roh, napel ngahji ibarat gula jeung a misna.”

“Istilah barudak ayeuna teu lepas tina kecap jatuh cinta, numana ngandung harti tut wuri hayandani (hitut nyeri hayang deui). Geus puguh jatuh cinta teh nyeri tapi hayang deui hayang deui.”

Basa Onah ka lemburna (Garut), manéhna kakara nyaho, yén urang lembur gé geus loba nu mopohokeun basa Sunda ku cara ngajak nyarita ku basa Indonésia ka anak2-na, bari campur aduk jeung basa Sunda. Saperti caritaan hiji indung ka anakna, kieu cenah,
“Héy jangan lulumpatan di atas sasak, nanti tiporos!”
Nging téh si budak ceurik diciwit ku lanceukna, ceuk indungna deui,
“Jangan diheureuyan ajah atuh, Ujang!”
Ma Unéh: “Kapan hajat ngawinkeun Nyi MIncreung téh sakeudeung deui, Nyi Onah. Naha geuning can katénjo olah, kuduna mah geus ngamimitian nyieun ulén, opak, ranginang, wajit, kolontong, meuyeum ketan jeung meuyeum cau, nyieun kuéh saroja nanahaon!”
Onah: “Ah nu kitu mah gampang Ma, ieu yeuh abdi mah keur riweuh kénéh nyetatus, ngoméntaran, ngabales koméntar, ngajempolan status batur, jeung ganti poto profil dina Pésbuk!”
Ma Unéh (keuheul): “Heueuh alus, engké téh sémah nu diondang kabéh suguhan nu kitu patut wé sakalian, méh teu olok kéjo!”
Sardung jeung Onah mah mun keur pabaeud-baeud sok silih remove akun Pesbuk, mun geus akur deui silih add deui (berteman deui). Terus we kitu jeung kitu, ceuk Si Kucrit tea mah, “Uyuhan cinggir Si Abah jeung Si Ema teu lecet balas hantem-hanteman dipake pacantel!”
Sardung: “Baheula mah barang nu dianggap anéh téh radio, nepi ka tatangga daratang ka imah nu bogaeun radio, rék milu ngadéngékeun siaranana.”
Onah: “Tuluy torojol TV. Najan harita ngan ukur TV hitam putih, pada ngarogrog ku nu teu barogaeun.”
Sardung: “TV geus teu anéh diganti ku internét. Di mamana boh budak boh kolot ngan OL jeung OL wé.”
Onah: “Mun internét geus teu anéh bakal diganti ku naon nya?”
Sardung: “Sigana mah bakal balik deui ka jaman baheula, boh budak boh kolot bakal ngariung deui hawu bari marubuy sampeu atawa mareuleum opak.”
Jenong: “Ema, teu nanaon mun abi boga kabogoh ka anak band?”
Onah: “Pék baé, asal ulah ka anak maung wé, sieun dikerekeb!”
Sardung: “Pan Abah gé baréto téh kungsi jadi anak band, Jenong!”
Jenong: “Wah…piraku? Naha atuh kakara nyarita ayeuna? Abah bagian nyekel naon? gitar atawa dram?”
Sardung (bari ngabéléhém): “Bagian nyekel Kecrék!”
Kaayaan dina angkutan kota, kadang-kadang sok mancing pipasèaeun. Aya panumpang mayarna kurang, supir tèh sok langsung hahaok. Kitu deui lamun supir ngebut sakarep ingsun, panumpang loba nu ngambek. Tina kaayaan kitu ahirna sok ngahudang napsu pigeluteun. Sanajan kaayaan dina angkutan kota kitu, tapi lamun pamnumpang jeung supir nyaritana makè sisindiran mah moal kungsi ngondang pipasèaeun. Upamana baè aya supir ngebut, panumpang teu kudu ngambek, cukup ku sisindiran.
Melak suplir makè huut,
dibawa ka Cicalèngka,
Ari nyupir ulah ngebut,
kumaha lamun cilaka?
Lantaran  panumpang nyaritana makè sisindiran, atuh supir tèh moal kasigeung. Malah langsung ngajawab ku sisindiran deui.
Kacapanon dina jukut,
geus ruksak rèk diomèan.
Ku naon abdi bet ngebut,
apan keur ngudag setoran.
Tuh nya pan aman? Nyarita ku sisindiran mah ngalantarankeun kaayaan dina jero angkot jajauheun kana pigeluteun.
Sabada diterapkeun otonomi daèrah, asa mindeng kajadian dèmonstrasi nya? Teu sirikna ampir unggal poè aya baè anu dèmo tèh. Biasana kaayaan dèmo tèh sok harènghèng. Ngomong pacowong-cowong. Peureup pabuleud-buleud. Antukna sok nimbulkeun napsu nu ngagedur. Rombongan nu dèmo tèh sok terus patelak pisik jeung patugas kaamanan.Hoyong dèmo aman? Cobian geura  cocorowokanana nganggo sisindiran. Upama aya rombongan  PKL dèmo ka Pa Walikota, pingpinan dèmo dina nepikeun aspirasi tèh cukup makè sisindiran samodèl kieu:
Batu ali ti Cimindi,
Ngajul gedang makè gantar,
Pa Wali tulungan abdi,
Ngiring dagang di trotoar.
Ngabandungan pingpinan nu dèmo nyaritana makè sisindiran, Pa Walikota ogè ngawalerna tèh ku sisindiran deui. Saur Pa Wali:
Ti Cililin ka Sumedang,
surat kabar na karanjang,
Lain Bapa nyarèk dagang,
trotoar mah keur nu leumpang.
Aya ku kayungyun nya mun enya tèh nu dèmonstrasi saperti kitu.
Di tempat nu loba prèman saperti di terminal, pigeluteun tèh mani narampeu. Tapi lamun sarèrèa nyaritana makè sisindiran mah, dijamin pigeluteun tèh moal aya. Saperti aya jalma nu katincak sukuna ku prèman, ari nyaritana ku sisindiran mah ahirna jadi misobat. Apan ceuk èta jalma tèh:
Nginum arak matak weureu,
ditotor tinggal sakeclak
Mata sia henteu neuleu,
suku aing bet katincak.
Sanajan pok-pokanana garihal, tapi ari nepikeunanan makè sisindiran mah asa teu nyentug kana hatè. Apan èta prèman gè ngajawabna tèh kieu:
Saninten buah saninten,
Sukajadi pamoroan,
Hapunten abdi hapunten,
Suku abdi teu panonan.


kata kata mutiara bahasa sunda

Kata kata mutiara dalam bahasa Sunda memang mengandung banyak sekali makna dan juga keindahan penggunaan bahasanya. Jika anda kurang mengerti atau tidak mengerti, anda bisa menerjemahkannya ke dalam bahasa Indonesia atau meminta bantuan teman anda yang pandai berbahasa Sunda untuk mengartikannya kepada anda. Kata kata mutiara dalam bahasa apapun memiliki makna dan keindahan, sehingga dalam bahasa apapun baik itu bahasa Indonesia, bahasa Jawa, bahasa Sunda, tetaplah memiliki makna dan keindahan. Anda tidak perlu khawatir jika anda tidak memahami kata kata mutiara dari bahasa bahasa daerah yang anda tidak pahami karena makna atau artinya yang baik sebetulnya sama dengan kata kata mutiara pada umumnya. keberagaman bahasa di Indonesia juga sebaiknya dihormati dan juga dilestarikan sebagai salah satu budaya dan juga kekayaan Indonesia.
Load disqus comments

0 comments